به گزارش پیام آوران معدن و فولاد: در شش ماه نخست سال 1403، صنعت آلومینیوم ایران تحت تأثیر تحولات اقتصادی داخلی و بین‌المللی، با چالش‌ها و فرصت‌های متعددی مواجه شد.
این گزارش به بررسی عملکرد صنعت آلومینیوم ایران، دستاوردها، چالش‌ها و چشم‌انداز آینده آن در نیمه نخست سال جاری می‌پردازد.
تولید و رشد ظرفیت
در نیمه اول سال 1403، تولید آلومینیوم ایران با رشدی ملایم مواجه بود. بر اساس آمارهای ارائه‌شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت، مجموع تولید آلومینیوم کشور به حدود 250 هزار تن رسید که نشان‌دهنده رشد حدود 5 درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل است. این رشد به دلیل بهره‌برداری از فازهای جدید تولیدی در کارخانه‌های بزرگ مانند المهدی و هرمزال و همچنین ارتقای زیرساخت‌های تولید در این صنعت بوده است.
یکی از دستاوردهای مهم این دوره، افزایش ظرفیت تولید در کارخانه‌های اصلی کشور بود. طرح‌های توسعه‌ای در برخی واحدها به ثمر نشسته و توانستند ظرفیت تولید را تا حدودی افزایش دهند.
افزایش صادرات آلومینیوم
صنعت آلومینیوم ایران همچنان به دنبال تقویت جایگاه خود در بازارهای صادراتی است. در شش ماه نخست سال 1403، صادرات آلومینیوم ایران افزایش یافت و به حدود 90 هزار تن رسید. این رقم نشان‌دهنده رشد 7 درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته است. کشورهای آسیایی به ویژه چین و هند به عنوان بازارهای اصلی صادرات آلومینیوم ایران باقی مانده‌اند.
افزایش تقاضا برای آلومینیوم در بازارهای جهانی، به‌ویژه در صنایعی مانند خودروسازی و هوافضا، عامل مهمی در تقویت صادرات ایران بوده است. با این حال، تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های بانکی همچنان به عنوان موانعی بر سر راه توسعه بیشتر صادرات عمل می‌کنند.
چالش‌های تأمین مواد اولیه
یکی از چالش‌های اصلی صنعت آلومینیوم در نیمه نخست سال 1403، تأمین مواد اولیه به‌ویژه بوکسیت و آلومینا بود. ایران به دلیل محدودیت‌های دسترسی به منابع بوکسیت با چالش‌های جدی مواجه است و به واردات این مواد از کشورهایی مانند گینه وابسته است. در این مدت، افزایش قیمت‌های جهانی مواد اولیه و نوسانات نرخ ارز، هزینه تولید را برای کارخانه‌ها افزایش داد.
با وجود تلاش‌ها برای اکتشاف منابع داخلی و پروژه‌های همکاری با کشورهای خارجی، این مشکل همچنان پابرجاست و می‌تواند در بلندمدت بر روند تولید و هزینه‌های تولیدی تأثیر بگذارد.
تأثیر تحریم‌ها بر صنعت آلومینیوم
تحریم‌های اقتصادی همچنان تأثیر عمده‌ای بر صنعت آلومینیوم ایران دارند. محدودیت‌های مالی و بانکی، دسترسی به فناوری‌های پیشرفته و مواد اولیه مورد نیاز را برای شرکت‌های ایرانی دشوار کرده است. از سوی دیگر، رقابت در بازارهای بین‌المللی نیز تحت تأثیر این تحریم‌ها قرار دارد و برخی مشتریان خارجی به دلیل مسائل بانکی و سیاسی تمایلی به همکاری با شرکت‌های ایرانی ندارند.
با این حال، صنعت آلومینیوم ایران با بهره‌گیری از توانمندی‌های داخلی و توسعه همکاری‌های منطقه‌ای توانسته تا حدودی اثرات تحریم‌ها را کاهش دهد و تولید خود را در سطح مناسبی حفظ کند.
تحولات قیمت و سودآوری
در شش ماه نخست سال 1403، قیمت‌های جهانی آلومینیوم در بازارهای جهانی دچار نوساناتی شد. افزایش قیمت انرژی و هزینه‌های تولید در سطح جهانی، بر قیمت نهایی این فلز تأثیرگذار بود. در ایران نیز به دلیل نوسانات ارزی و افزایش هزینه‌های تولید، قیمت‌های داخلی آلومینیوم افزایش یافت.
با وجود افزایش قیمت‌ها، شرکت‌های تولیدکننده آلومینیوم در ایران توانستند با مدیریت هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری، سودآوری خود را حفظ کنند. افزایش صادرات و تقاضای داخلی برای صنایع مختلف مانند خودروسازی و ساختمان‌سازی نیز به تقویت این صنعت کمک کرده است.
پروژه‌های توسعه‌ای و برنامه‌های آینده
صنعت آلومینیوم ایران در نیمه نخست سال 1403 همچنان بر توسعه ظرفیت‌های خود متمرکز بوده است. طرح‌های توسعه‌ای برای افزایش ظرفیت تولید در حال اجراست و برنامه‌های جدیدی نیز برای اکتشاف منابع بوکسیت داخلی و کاهش وابستگی به واردات مواد اولیه مطرح شده است.
همچنین، تمرکز بر کاهش مصرف انرژی و افزایش بهره‌وری از دیگر برنامه‌های آینده صنعت آلومینیوم ایران است. با توجه به اهمیت انرژی در فرآیند تولید آلومینیوم، برنامه‌های گسترده‌ای برای استفاده از فناوری‌های نوین و بهینه‌سازی مصرف انرژی در کارخانه‌ها اجرا شده است.
چشم‌انداز آینده
با توجه به روندهای موجود، انتظار می‌رود که صنعت آلومینیوم ایران در نیمه دوم سال 1403 همچنان به رشد خود ادامه دهد. با این حال، چالش‌های مربوط به تأمین مواد اولیه و تأثیر تحریم‌ها همچنان به‌عنوان موانع اصلی در برابر توسعه بیشتر این صنعت باقی می‌مانند. از سوی دیگر، افزایش تقاضای جهانی برای آلومینیوم به دلیل گسترش صنایع خودروسازی و هوافضا می‌تواند فرصتی برای رشد صادرات ایران فراهم کند.
نتیجه‌گیری
صنعت آلومینیوم ایران در نیمه نخست سال 1403 با وجود چالش‌های مختلف از جمله تأمین مواد اولیه و تحریم‌های اقتصادی، توانست به رشد نسبی دست یابد. افزایش ظرفیت‌های تولید و صادرات، همراه با مدیریت مناسب هزینه‌ها، باعث شده تا این صنعت جایگاه خود را حفظ کند. با این حال، برای رسیدن به اهداف بلندمدت، نیاز به رفع موانع اساسی مانند وابستگی به واردات مواد اولیه و بهبود شرایط تحریمی وجود دارد.
