به گزارش پیام آوران معدن و فولاد: جهان در دهه گذشته شاهد تحولی شگفت انگیز در حوزه انرژی بوده است، جایی که هزینه‌های تولید انرژی های تجدیدپذیر، مانند انرژی خورشیدی و بادی، به‌طور چشمگیری کاهش یافته و این منابع را به گزینه‌ای اقتصادی و رقابتی در برابر سوخت های فسیلی تبدیل کرده است.
زمانی این فناوری‌ها به‌دلیل هزینه‌های زیاد کمتر مورد توجه بودند، اما اکنون، به لطف پیشرفت‌های فناوری و افزایش مقیاس تولید، در بسیاری از نقاط جهان به ارزان ترین منبع تولید برق جدید تبدیل شده‌اند. به گزارش آژانس بین المللی انرژی های تجدیدپذیر، قیمت فتوولتائیک خورشیدی به کمتر از پنج سنت آمریکا به ازای هر کیلووات‌ساعت رسیده که کسری از هزینه های یک دهه پیش محسوب می‌شود و انرژی بادی نیز کاهش هزینه‌های قابل توجهی را تجربه کرده است. این تحول، نویدبخش آینده‌ای است که در آن دسترسی به انرژی پاک نه‌تنها از نظر زیست‌محیطی، بلکه از نظر اقتصادی نیز منطقی‌تر است.
این رویکرد اگرچه ممکن است برای تولیدکنندگان محلی چالش‌برانگیز باشد، اما به تسریع کاهش قیمت‌ها در سطح جهانی کمک کرده و دسترسی به انرژی پاک را برای کشور‌های درحال توسعه آسان تر ساخته است. در شکل شماره ۲ نیز می‌توانید هزینه‌های تراز شده برق در منطقه آسیا اقیانوسیه (APAC) بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ میلادی را مشاهده کنید.
یکی از عوامل کلیدی در این کاهش هزینه‌ها، مفهوم هزینه تراز شده برق (LCOE) است که نشان می‌دهد انرژی های تجدیدپذیر اکنون در اکثر بازار‌ها از نیروگاه های جدید زغال سنگ و گاز ارزان ترند. علاوه بر این، هزینه ذخیره‌سازی باتری که برای جبران متناوب بودن منابع تجدیدپذیر ضروری است، در سال ۲۰۲۴ یک‌سوم کاهش یافته و انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۵ به آستانه حیاتی ۱۰۰ دلار به ازای هر مگاوات‌ساعت برسد.
تحلیل های بلومبرگ ان‌ای‌اف پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۳۵، هزینه هم‌تراز شده فناوری‌های پاک ممکن است بین ۲۲ تا ۴۹ درصد دیگر کاهش یابد که این امر جایگاه انرژی های تجدیدپذیر را در سرمایه‌گذاری‌های آینده انرژی بیش از پیش تثبیت خواهد کرد. این روند نشان‌دهنده یک تغییر پارادایم در نحوه تولید و مصرف انرژی در جهان است.
این تحولات تنها نتیجه پیشرفت‌های فناورانه نیستند، بلکه از یک چرخه مثبت ناشی می‌شوند که در آن افزایش ظرفیت نصب‌شده به کاهش بیشتر هزینه‌ها منجر شده است. هرچه پروژه‌های تجدیدپذیر بیشتری اجرا می‌شوند، تجربه عملی و اقتصاد مقیاس هزینه‌های تولید و نصب را پایین‌تر می‌آورند.
این پویایی به‌ویژه برای کشور‌های درحال‌توسعه که با افزایش تقاضای برق مواجه‌اند اهمیت زیادی دارد، زیرا این کشور‌ها می‌توانند نیاز‌های رو‌به‌رشد خود را با منابع کم‌کربن و مقرون‌به‌صرفه تأمین کنند که هم به کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای کمک می‌کند و هم از نظر اقتصادی به نفع آنهاست. این امکان، فرصت‌های جدیدی برای توسعه پایدار در مناطقی ایجاد کرده که پیش‌تر به‌دلیل هزینه‌های بالا از انرژی های پاک محروم بودند.
بااین‌حال، مسیر پیش رو بدون چالش نیست و موانعی وجود دارند که می‌توانند این روند را تحت تأثیر قرار دهند. موانع تجاری، مانند تعرفه‌های وارداتی که برخی کشور‌ها برای محافظت از صنایع داخلی خود در برابر واردات ارزان‌قیمت چینی وضع کرده‌اند، ممکن است به‌طور موقت سرعت کاهش هزینه‌ها را کُند کنند؛ اما تحلیلگران بر این باورند که این موانع نمی‌توانند روند کلی را متوقف کنند و انرژی‌های تجدیدپذیر حتی بدون یارانه‌ها، به دلیل مزیت قیمتی خود، همچنان بر سوخت‌های فسیلی پیشی خواهند گرفت. این پایداری در کاهش هزینه‌ها، نشانه‌ای از بلوغ این صنعت و پذیرش گسترده آن در بازار‌های جهانی است.
تأثیر این کاهش قیمت‌ها فراتر از بخش انرژی می‌رود و اثرات اقتصادی گسترده‌تری به همراه دارد. هزینه‌های پایین‌تر برق به معنای افزایش درآمد واقعی برای مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارهاست که می‌تواند رشد اقتصادی را به‌ویژه در مناطق کم‌درآمد تقویت کند. علاوه بر این، گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر در دهه گذشته صد‌ها میلیارد یورو در هزینه‌های سوخت برای بخش انرژی جهانی صرفه‌جویی کرده است که این امر منطق اقتصادی سرمایه‌گذاری بیشتر در این حوزه را تقویت می‌کند. این صرفه‌جویی ها نشان می‌دهند که انرژی‌های پاک نه‌تنها برای محیط‌زیست، بلکه برای اقتصاد جهانی نیز یک انتخاب هوشمندانه هستند.
با نگاهی به آینده، می‌توان انتظار داشت که سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید برق جهانی به‌طور مداوم افزایش یابد. بهبود مستمر فناوری‌ها و کاهش هزینه‌های ذخیره‌سازی باتری، این منابع را به گزینه‌ای پیش‌فرض برای افزودن ظرفیت‌های جدید تولید برق تبدیل خواهد کرد. این تحول، نقشی محوری در گذار به یک سیستم انرژی کم‌کربن ایفا می‌کند و به کشور‌ها کمک می‌کند تا اهداف اقلیمی خود را با هزینه‌ای کمتر محقق کنند. همچنین، این روند می‌تواند به ایجاد مشاغل جدید در بخش‌های مرتبط با فناوری‌های پاک منجر شود و اقتصاد‌های محلی را تقویت کند.
با ادامه این روند، می‌توان امیدوار بود که تا دهه‌های آینده، انرژی پاک به ستون اصلی تأمین نیاز‌های انرژی جهان تبدیل شود و راه را برای جهانی پایدارتر و عادلانه‌تر هموار کند، جهانی که در آن دسترسی به انرژی ارزان و پاک، دیگر یک آرزو نیست، بلکه واقعیتی در دسترس برای همه است.
منابع: weforum، montel، woodmac، bnef، ecowatch و ourworldindata
