به گزارش پیام آوران معدن و فولاد: این ذخایر عمدتاً در استان های خراسان جنوبی، خراسان رضوی ، یزد ، کرمان و زنجان پراکنده اند و پشتوانه‌ای مطمئن برای تداوم تولید و توسعه صنایع فولادی کشور به‌شمار می‌آیند.
در دهه های اخیر، توسعه معادن بزرگی همچون سنگان، چادرملو و گل گهر موجب جهش چشمگیری در ظرفیت تولید فولاد ایران شده است. کشورمان امروز در جمع ده تولیدکننده برتر فولاد جهان قرار دارد؛ جایگاهی که بدون اتکا به این منابع ارزشمند معدنی قابل دستیابی نبود.
سنگان؛ عسلویه معدنی ایران
در میان پهنه های معدنی کشور، منطقه سنگان در شهرستان خواف (استان خراسان رضوی) از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و از آن با عنوان عسلویه معدنی ایران یاد می‌شود. این منطقه با بیش از ۱٫۲ میلیارد تن ذخیره قطعی و احتمالی سنگ آهن، یکی از بزرگ‌ترین مجتمع های معدنی خاورمیانه محسوب می‌شود.
فعالیت های استخراج و بهره برداری در سنگان طی سال های اخیر با مشارکت شرکت های بزرگ معدنی و فولادی کشور از جمله ایمیدرو، فولاد مبارکه، توسعه ملی و شرکت فرآوری معدنی اپال کانی پارس، با شتاب قابل توجهی همراه بوده است. امروز مجموعه‌ای از واحدهای کنسانتره سازی، گندله‌سازی و زیرساخت‌های حمل و نقل معدنی در این منطقه شکل گرفته که ظرفیت تولید سالانه آن به بیش از ۲۴ میلیون تن کنسانتره و گندله سنگ آهن رسیده است.
توسعه زنجیره ارزش در سنگان نه‌تنها تأمین‌کننده پایدار خوراک صنایع فولادی شرق کشور است، بلکه به ایجاد هزاران فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم، رونق اقتصادی منطقه و توسعه زیرساخت‌های صنعتی و اجتماعی انجامیده است.
چالش ها و مسیر پیش رو
با وجود دستاوردهای بزرگ، صنعت سنگ‌آهن ایران همچنان با چالش‌هایی مواجه است. کاهش عیار ذخایر، نیاز به فناوری‌های نو در اکتشاف عمقی، محدودیت منابع آب، فرسودگی ماشین‌آلات و ضعف زیرساخت‌های حمل‌ونقل ریلی از جمله مسائلی هستند که باید با برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری هدفمند برطرف شوند.
حرکت به‌سوی توسعه فناوری‌های نوین استخراج، بهره‌گیری از داده‌های ژئوفیزیکی پیشرفته، مدیریت هوشمند منابع و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در معادن می‌تواند گام مهمی در مسیر بهره‌برداری پایدار از ذخایر کشور باشد. همچنین، تکمیل زنجیره ارزش از معدن تا فولاد نهایی و محصولات با ارزش افزوده بالا باید به عنوان راهبردی ملی در دستور کار قرار گیرد تا از خام‌فروشی جلوگیری و ارزش واقعی منابع معدنی ایران محقق شود.
سخن پایانی
سنگ‌آهن ایران، و به‌ویژه ذخایر عظیم منطقه سنگان، گنجینه‌ای ملی است که آینده صنعتی و اقتصادی کشور را تضمین می‌کند. بهره‌برداری علمی، مسئولانه و پایدار از این سرمایه خدادادی نیازمند هم‌افزایی میان دولت، بخش خصوصی، شرکت‌های دانش‌بنیان و نهادهای پژوهشی است. با چنین رویکردی، ایران می‌تواند جایگاه خود را به‌عنوان یکی از قدرت‌های معدنی و فولادی پایدار منطقه و جهان تثبیت کند.
دکتر مهدی صادقی
مدیرعامل شرکت فرآوری معدنی اپال کانی پارس
