تحول صنعتی در گرو دانش بنیان شدن

رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی به مناسبت آغاز سال ۱۴ ۰۱ هجری شمسی، سال جدید را سال «تولید؛ دانش بنیان، اشتغال آفرین » نام گذاری کردند. در طول بیش از 2 دهه گذشته، رهبر انقلاب با نام گذاری سال ، اولویتی مهم را تعیین و مسیر حرکت مسئولان، دستگاه ها و حتی مردم را جهت دهی می کنند.

تحول صنعتی در گرو دانش بنیان شدن

در این روند نام گذاری در سال های اخیر به موضوع تولید تاکید شده است. چراکه تولید کلید حل مشکلات اقتصادی کشور است. افزایش تولید به منزله رشد اقتصادی، افزایش اشتغال، کاهش تورم، افزایش درآمد سرانه، بهبود رفاه عمومی و همچنین افزایش اعتمادبه نفس و عزت ملی است.

تولید فولاد نیز به عنوان یک صنعت مادر و استراتژیک، محرک رشد اقتصادی و فعالیت در بسیاری از صنایع است. بر همین اساس نیز می توان اینطور ادعا کرد
که این زنجیره از پتانسیل های ویژه ای برای تحقق شعار سال برخوردار است.

بدون تردید توسعه مجموعه های دانش بنیان و همکاری آنها با صنایع از یک سو مسیر تولید آنها را تسهیل می کند؛ از سوی دیگر نیز به منزله قدمی مثبت در
راستای تامین نیاز این صنایع به تجهیزات و فناوری های نوین به خصوص در شرایط تحریم است. به بیانی دیگر تولید ملی یا داخلی سازی تقویت می شود. در
ادامه نیز می توان با ظرفیت سازی صحیح و همگون در زنجیره، گامی مثبت در راستای تحقق هدف اشتغال آفرینی برداشت.


صنعت فولاد جزو صنایع مادر و استراتژیک کشور قرار دارد. تولید فولاد از حلقه معدن آغاز می شود و به محصول نهایی می رسد. این فلز استراتژیک ماده اولیه مورد نیاز برای محصول نهایی در بسیاری از صنایع را تامین می کند. در طول سال های گذشته زنجیره فولاد کشور با تکیه بر جذب سرمایه قابل توجه و همچنین
حمایت دولت در برخی حلقه ها، توسعه یافته است.

این صنعت در حال حاضر از پتانسیل کافی برای حرکت به سمت دانش بنیان شدن برخوردار است. با وجود تمام توسعه ای که صنعت فولاد کشور داشته، اما همچنان برای تامین برخی از نیازهای خود به سایر کشورها یا واردات وابسته است. این وابستگی نیز در برخی از برهه های زمانی با توجه به تحریم های اعمالی علیه ایران به چالشی جدی برای فعالان این صنعت بدل می شود. حال چنانچه توان اقتصادی و سرمایه گذاری شرکت های فولادی با توان علمی و تخصصی مجموعه های دانش بنیان، در کنار هم جمع شود، می توان به تامین نیاز این زنجیره در داخل کشور امید داشت.

◄ توسعه از گذرگاه دانش ظرفیت صنعت فولاد کشور در حال حاضر بیش از 40 میلیون تن برآورد می شودو همزمان طرح های توسعه متعددی نیز در این زنجیره در دست اجرا هستند. بنابراین می توان با استفاده از توان شرکت های دانش بنیان، از ظرفیت های موجود در این صنعت به بهترین شکل ممکن استفاده کرد.

بهره گیری از این ظرفیت ها باید در راستای اهدافی همچون افزایش  بهره وری، نظم بخشی به کار، ارتقای کیفیت تولید محصولات، کاهش مصرف انرژی و .... باشد.

برای تحقق اهداف یاد شده فولادسازان بزرگ کشور می توانند با ورود به کسب وکارهای نوین و ایجاد نوآوری، موتور محرکه فناوری و نوآوری را در صنعت فولاد و حتی سایر صنایع روشن کنند. چنانچه این اهداف در مسیر صحیحی جهت دهی شوند، صنعت فولاد ایران جایگاه متمایزی را در دنیا از آن خود خواهد کرد.

◄ رفع محدودیت ها صنعت فولاد از اثرگذاری ویژه ای بر توسعه و رشد اقتصادی کشور برخوردار است. با این وجود فعالان این صنعت از سال گذشته تاکنون چالش های جدی در مسیر تولید روبرو بوده اند. محدودیت در تامین انرژی فولادسازان از سال گذشته شدت گرفت. این صنایع در ماه های گرم سال با محدودیت در تامین برق روبرو هستند.

در ماه های سرد سال نیز تامین نشدن گاز و حتی برق، تولید در این واحدها را با وقفه روبرو می کند. بدون تردید ادامه فعالیت صنایع در چنین شرایطی به منزله کاهش سودآوری و حتی زیان دهی برخی مجموعه های تولیدی خواهد بود. رفع این مشکل نیازمند اتخاذ سیاست های صحیح در جهت رشد سرمایه گذاری برای توسعه فولادسازی و همچنین بهینه سازی مصرف انرژی در صنایع است.

در این موقعیت حتی می توان با تکیه بر توان دانش بنیان ها قدمی مثبت درجهت بهره وری مصرف انرژی و کاهش محدودیت انرژی در کشور برداشت. توجه به این نکته ضروری به نظر می رسد که خطوط تولید بسیاری از صنایع فولادی کشور قدیمی هستند،

بنابراین مصرف انرژی در این بخش به مراتب بالاتر از استانداردهای روز دنیا است. حال اگر با تکیه بر دانش فناورانه، امکانی برای جایگزینی یا اصلاح این خطوط تولید وجود داشته باشد، می توان برخی از این کمبودها را جبران کرد.با این وجود همراهی دولت در سیاست گذاری و حمایت از کاهش مصرف انرژی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است یا به بیانی دیگر ضامن موفقیت این هدف محسوب می شود.

به ویژه آنکه پس از رشد قیمت انرژی مصرفی صنایع در طول سال های گذشته، دریافت هزینه انرژی از صنایع به منزله تامین بخشی از درآمدهای آن است. درنتیجه دولت باید با تغییر سیاست گذاری مسیر کاهش مصرف انرژی را هموار کند.

◄ توان اشتغالزایی تولید 55 میلیون تن فولاد در افق 1404 کشور، هدف گذاری شده است. بر همین اساس نیز در بخش های مختلف این زنجیره از معدن تا تولید محصول نهایی سرمایه گذاری شده است. توسعه صنعت فولاد به منزله ایجاد موقعیت های شغلی متعدد است. با این وجود پایداری اشتغالزایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. توسعه همگون زنجیره فولاد که به منزله تامین مواد اولیه برای سایر حلقه های تولید است، پایداری اشتغالزایی در این بخش را،
تضمین می کند.

در حال حاضر ظرفیت تولید شده در برخی از حلقه های زنجیره فولاد همچون محصولات طویل به مراتب بالاتر از نیاز کشور است؛ درنتیجه ورود به این حوزه ها اشتباه به نظر می رسد. اما در بخش معدن و فرآوری محصولات معدنی با محدودیت روبرو هستیم.

درنتیجه می توان با جذب سرمایه به این بخش، از یک سو موقعیت های شغلی جدیدی را ایجاد کرد. از سوی دیگر نیز گامی موثر برای تداوم تولید و اشتغالزایی در سایر حلقه ها برداشت.

مدیرعامل شرکت فولاد خرمدشت تاکستان

لینک کوتاه: https://miningandsteel.com/m/10005