به گزارش پیام آوران معدن و فولاد: مهندس سیدوحید سیدعلی، مدیرعامل شرکت “توسعه معادن فولاد خوزستان” گفت: امروز سهم معدن در تولید ناخالص داخلی (GDP) عددی بالغ‌بر ۰/۷ تا ۰/۹ درصد شناسایی شده اما شواهد و آمارها نشانگر سهم کمتر از یک درصدی است.
از سوی دیگر در محاسبه تولید ناخالص داخلی، باید زنجیره ارزش معادن از صنایع بالادستی تا صنایع پایین‌دستی که محصولات اولیه خود را از تولیدات مستقیم معدنی به‌دست می‌آورند، در نظر گرفت. در این صورت است که سهم معادن به خصوص سهم بنگاه‌های کوچک و متوسط معدنی که ۹۸ درصد معادن کشور را تشکیل می‌دهند در تولید ناخالص داخلی چشمگیر خواهد شد، اما اصولی‌تر است که برای این مهم سهم مستقیم معدن بررسی شود، موضوعی که بر عدد کمتر از یک درصد صحه می‌گذارد که نشان از بیراهه رفتن شاخص اکتشاف و گمانه‌زنی در معادن است
در سال‌های گذشته، اهمیت آمایش سرزمین به وضوح روشن شده. شاید تا سال‌های گذشته این موضوع برای مسوولان اهمیت چندانی نداشت و زیان‌های حاصل از آن از قبیل توسعه نامتوازن طبیعی همچون وارد آمدن آسیب‌های زیست‌محیطی و اقتصادی از یک سو و اخلال در تامین خوراک صنایع پایین‌دست معدن همچون صنعت ارزآور فولاد شده است.
به گفته سیدعلی، آمایش سرزمین در بخش معدن باید به گونه‌ای باشد که توجه به مسایل زیست‌محیطی، تعالی فرهنگی، بهداشت، آبادانی، اشتغال‌زایی نیروهای بومی در کلیه سطوح سازمانی، تبیین شیوه‌های نوین اکتشاف و استخراج به منظور جلوگیری از اتلاف انرژی و منابع طبیعی و… از یک سوی و تامین خوراک کارخانجات صنعتی از سوی دیگر در دستور کار متولیان امر قرار گیرد؛ اما امروزه خلا اطلاعاتی جامع و موثق در بخش آمایش سرزمین موجب شده تا اکتشاف معدن به موضوع ریسک‌‌پذیر با هزینه و زمان بالا بدل شده است.
به طور کلی توسعه اقتصادی حوزه معدن مرتبط با ظرفیت‌های معدنی هر منطقه است اما آنچه در آمایش سرزمین بیشتر نمود پیدا میکند، اهمیت حوزه اکتشافات در معدن و تبیین استراتژی کشف پهنه‌های معدنی است.
او اهمیت مباحثی همچون اکتشاف موادمعدنی با توجه به زیرساخت‌های تولید محصولات نهایی، مانند استخراج، حامل‌های انرژی، لجستیک، بازارهای هدف و… را مورد اشاره قرار داد و خاطرنشان کرد که به نظر می‌رسد از این حیث مسیر طولانی برای پیمودن وجود دارد.
وی با اشاره به این مطلب که هنوز سندی مبنی‌بر آمایش سرزمین در حوزه معدن وجود ندارد، افزود: پراکندگی و گسستگی صدور قوانین و تبصره‌های معدنی از یک سو و جزیره‌ای عمل کردن شرکت‌های معدنی و پهنه‌های تحت بهره‌برداری آنها موجب شده تا مطالعات عمقی اکتشافی و طرح جامع اکتشاف در اختیار معدنکاران قرار نداشته باشد.
به گفته سیدعلی، علیرغم وجود انجمن‌ها، خانه‌های معدن و…، امروز شرکت‌های فولادی نیازمند پایش اطلاعات جامع از سوی مرجع واحدی هستند تا میزان منابع مورد نیاز هر شرکت را به‌طور مجزا ثبت و با توجه به میزان ماده‌اولیه موجود در پهنه‌های شناسایی شده موثق در مدیریت نحوه استفاده شرکت‌ها از منابع موجود و اکتشاف و توسعه استخراج منابع دست‌نخورده اقدام عملی انجام دهد.
به گزارش دیوان محاسبات کشور در سال ۱۴۰۰، موضوع ذخیره قطعی سنگ‌آهن ایران است که در آن زمان حدود ۳/۳ میلیارد تن برآورد شده و با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام شده در آن تاریخ، تحقق تولید ۵۵ میلیون تن فولاد خام در افق ۱۴۰۴ موجب اتمام ذخایر سنگ‌آهن حدود ۱۴ سال بعد از افق ۱۴۰۴ خواهد شد که عدم‌انجام اکتشافات جدید و جایگزینی ذخایر سنگ‌آهن مصرف‌شده باعث از بین رفتن پشتوانه تامین مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات وابسته به فولاد می‌شود.
معدن به مثابه سرمایه‌گذاری است و نه هزینه؛ این مهم نیازمند صبوری است که ادبیات آن در فولاد خوزستان تعریف شده است اما در یک نگاه کلان، تاکنون بیشترین عمق اکتشافی انجام شده در کشور ۲۵۰ متر بوده و بیشتر از این عمق نیازمند ماشین‌آلات، تجهیزات و تکنولوژی نحوه استخراج و… دارد که در کشور موجود نیست.
شرکت‌های معدنی در سال‌های گذشته، توسعه صنایع پایین خود را جایگزین اکتشافات عمقی و گسترش معادن کرده‌اند و از این روی، شرکت‌های بزرگ همچون فولاد خوزستان که در نظر دارد تا سال ۱۴۱۰، تولید خود را از ۳/۸ میلیون تن به ۱۳/۶ میلیون تن برساند، برای حفظ امنیت سرمایه‌گذاری خود، به سمت تملک و استخراج سنگ‌آهن گام برداشته‌اند.
شرکت “توسعه معادن فولاد خوزستان” با گردآوری متخصصان معدنی و تشکیل دپارتمان تخصصی اکتشاف، استخراج از ابتدای تاسیس تاکنون ۲۵۰۰ متر به مدت ۹ ماه در معدن گوزل‌دره حفاری انجام داده که منجر به صدور پروانه ۱۰ میلیون تنی اکتشاف در این معدن از سوی سازمان صمت استان زنجان شده و در نوع خود بی‌نظیر است. شایان ذکر است، عیار کلوخه این معدن ۴۴ درصد است و متالیزیشن بالای ۹۴ درصد دارد در سال ابتدایی بهره‌برداری خود با دریافت مجوز اکتشاف به مرحله گشایش پیت، استخراج، کلوخه سازی و تولید کنسانتره و انتقال این کنسانتره به فولاد خوزستان شده است که بخشی از خوراک موردنیاز “زمزم ۳” را تامین خواهد کرد.
شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان با سرمایه ثبتی یک همت از محل مالکیت پروانه معادن اکتشافی خود، برنامه واردات ماشین‌آلات معدنی را در دستور کار خود قرار داده است که با توجه به دارا بودن امتیاز پروانه، یک مزیت برای گروه فولاد خوزستان به شمار می‌آید.
مدیرعامل شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان، عدم‌به‌کارگیری سند و الگوریتم واحد در خصوص نحوه تملک معادن و پتانسیل‌های معدنی را از گلوگاه‌های حوزه بالادست معادن برشمرد و با بیان این‌که این شرکت با گردآوری متخصصان، فاکتورهای فنی و اقتصادی تملک معادن را مورد بررسی قرار داده و با احداث پایگاه‌های مطالعاتی، راستی‌آزمایی‌هایی بر پهنه‌های کمربند آهنی کشور از غرب تا جنوب را در دستور کار خود قرار داده، خاطرنشان کرد: تاکنون ۱۸ پهنه مورد ارزیابی قرار گرفته که از این میان امتیاز پروانه دو معدن سنگ‌آهن مگنتیتی به توسعه معادن فولاد خوزستان واگذار شده و ۱۰ معدن دیگر نیز به این تعداد اضافه خواهد شد که از این میان، تامین سایر موادمعدنی موردنیاز فولادخوزستان از قبیل آهک، دولومیت، بنتونیت، فروآلیاژها و… در آینده نزدیک محقق خواهد شد.
منبع: گروه رسانه‌ای پردازش
