به گزارش پیام آوران معدن و فولاد: داده های انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نشان می‌دهد صادرات کل زنجیره آهن و فولاد در پنج‌ماهه نخست ۱۴۰۴ نسبت به سال قبل ۱۷ درصد بیشتر شده و به حدود ۸۰۰ هزار تن افزایش یافته است.
ارزش دلاری این صادرات هم با رشد ۱۰ درصدی به مرز سه میلیارد دلار رسیده است. بیشترین جهش مربوط به مواد اولیه مانند کنسانتره و صادرات سنگ آهن است که حدود ۸۰ درصد رشد داشته و همین موضوع نگرانی فولادسازان داخلی را برانگیخته است.
مشکل اصلی نه صادرات بلکه ناترازی انرژی و خاموشی های گسترده در زنجیره فولاد است
گزارشی در دو روز گذشته از سوی انجمن فولادسازان کشور منتشر شد که از رشد ۸۰ درصدی صادرات سنگ آهن خبر می‌داد، این آمار باعث نگرانی فولادسازان شد و برخی از آنها هشدار دادند که افزایش صادرات می‌تواند تأمین مواد اولیه برای تولید داخلی را با مشکل روبه‌رو کند و نباید اجازه داد چنین حجمی از سنگ‌آهن از کشور خارج شود.
مهرداد اکبریان، رئیس انجمن سنگ‌آهن ایران، در واکنش به این فضاسازی، موضعی انتقادی گرفت و نگرانی فولادسازان را فاقد پشتوانه واقعی دانست و تأکید کرد: مشکل اصلی نه صادرات بلکه ناترازی انرژی و خاموشی‌های گسترده در زنجیره فولاد است.
مازاد تولید سنگ آهن و گندله که کارخانه های فولادی جذب نمی‌کنند، باید صادر شود
او درباره صادرات سنگ آهن توضیح داد: وقتی کارخانه های تولید آهن اسفنجی و شمش فولاد به دلیل کمبود برق و گاز دچار خاموشی‌های طولانی می‌شوند، نمی‌توانند با ظرفیت کامل کار کنند؛ در نتیجه مواد اولیه کمتری می‌خواهند.
در همین زمان معادن و کارخانه‌های گندله‌سازی همچنان سنگ‌آهن و گندله تولید می‌کنند در حالی که تقاضای داخلی کاهش یافته است. این مساله یعنی مقدار زیادی سنگ آهن و گندله بدون مشتری می‌ماند؛ اما نمی‌توان آن را بی‌پایان انبار کرد یا تولید معدن را متوقف ساخت، چون این کار زیان بزرگی به صنعت می‌زند؛ بنابراین مازاد تولید که کارخانه‌های فولادی جذب نمی‌کنند، باید صادر شود تا چرخه معدن و فولاد متوقف نشود.
چرا برخی فولادسازان تمام آهن اسفنجی تولیدی خود را بی‌هیچ محدودیتی صادر می‌کنند و برای استفاده داخلی عرضه نمی‌کنند؟
اکبریان عنوان کرد: برای آهن اسفنجی در کشور ظرفیت مصرف وجود دارد و واحد‌های تولید شمش می‌توانند از آن استفاده کنند؛ حتی خریداران داخلی برای این محصول در صف هستند.
اگر نگرانی درباره کمبود مواد اولیه وجود دارد، چرا برخی فولادسازان تمام آهن اسفنجی تولیدی خود را بی‌هیچ محدودیتی صادر می‌کنند و برای استفاده داخلی عرضه نمی‌کنند؟ به دلیل ناترازی انرژی، بخش‌های مختلف زنجیره فولاد خسارت‌های متفاوتی می‌بینند و بار‌ها پیش آمده که گندله هم در کشور تولید شده ولی به علت کاهش مصرف داخلی خریدار نداشته است. چنین محصولی را نمی‌توان برای مدت طولانی انبار کرد، بنابراین برای ادامه حیات صنعت ناچار به صادرات می‌شوند.
تاکنون هیچ واحد فولادی ماده اولیه مورد نیاز خود را از خارج وارد نکرده است
رئیس انجمن سنگ آهن در ادامه با اشاره به اینکه تاکنون هیچ واحد فولادی ماده اولیه را از خارج وارد نکرده، توضیح داد: کارخانه‌های تولید فولاد همیشه از منابع داخلی تأمین شده‌اند؛ یعنی سهم مواد اولیه آنها به‌طور کامل فراهم بوده و کمبودی نداشته‌اند.
همان زمانی که تمام نیازشان از داخل کشور برآورده می‌شد، اعتراضی مطرح نمی‌کردند، اما اکنون که صادرات سنگ آهن رونق گرفته و بخشی از تولید به بازار‌های خارجی می‌رود، ناگهان صدای مخالفت بلند شده است. اگر صادرات متوقف شود و تولیدکنندگان نتوانند محصول خود را بفروشند، آیا تعطیلی کارخانه‌ها خسارت کمتری برای کشور به همراه دارد؟
برای جبران خسارت های ناشی از ناترازی انرژی دست به بزرگ نمایی صادرات می‌زنند تا قیمت کنسانتره را کاهش دهند
اکبریان گفت: عده‌ای با بزرگ‌نمایی موضوع صادرات در واقع به دنبال جبران خسارت‌های ناشی از ناترازی انرژی و تعطیلی واحد‌های خود هستند. این گروه با ایجاد فضا سازی می‌خواهند قیمت گندله یا کنسانتره را پایین بیاورند تا بتوانند این مواد اولیه را ارزان تر تهیه کنند؛ در حالی که سود تولید گندله همین حالا هم به حداقل رسیده است. به جای این بازی ها باید مشکل اصلی یعنی ناترازی انرژی و خاموشی های مکرر برطرف شود، چون زنجیره فولاد یکپارچه است و آسیب به هر حلقه کل چرخه را مختل می‌کند.
او در پایان خطاب به فولادسازان خاطرنشان کرد: با هر میزان برق و گاز موجود می‌توانند تولید کنند و گندله مورد نیازشان پیش از هر چیز برای داخل تأمین می‌شود، اما زمانی که ظرفیت مصرف داخلی پر نمی‌شود، هیچ بهانه‌ای برای جلوگیری از صادرات مازاد پذیرفتنی نیست؛ هرچه مصرف واقعی باشد، داده می‌شود و باقی صادر می‌شود.
