به گزارش پیام آوران معدن و فولاد: حمل‌ونقل و تأمین مواد حیاتی مانند کاتالیست‌ها. این دو حوزه، به‌عنوان حلقه‌های حیاتی زنجیره تأمین فولاد، مستقیماً بر هزینه‌های تولید، میزان بهره‌وری و قدرت رقابتی شرکت‌های صنعتی اثرگذار هستند.
چالش‌های زیرساختی حمل و نقل در بخش معدن
یکی از چالش‌های اساسی صنعت معدن، مشکلات حمل‌ونقل است که هزینه‌های مضاعفی را به تولیدکنندگان تحمیل کرده و حاشیه سود آن‌ها را کاهش داده است. شرکت‌هایی مانند گل‌گهر، چادرملو و گهرزمین که محصولات معدنی خود را برای صادرات به بندر شهید رجایی ارسال می‌کنند، با ترافیک شدید کامیون‌ها، نبود سیستم‌های مکانیزه در اسکله و تأخیرهای چند هفته‌ای در تخلیه بار مواجه‌اند.
این تأخیرها باعث شده واگن‌های قطار عملاً به انبارهای موقت کالا تبدیل شوند. در حالی که در شرایط عادی باید حداقل ۸ تا ۹ سیر قطار در ماه انجام شود، در حال حاضر در بهترین حالت تنها ۳ تا ۴ سیر اتفاق می‌افتد. این موضوع هزینه‌های حمل‌ونقل را چند برابر کرده، باعث خواب سرمایه شده و رقابت‌پذیری محصولات فله معدنی ایران در بازارهای بین‌المللی را کاهش داده است.
هیمکو؛ پروژه‌ای برای تحول زیرساخت‌های لجستیکی
برای حل این مشکلات، هلدینگ «ومعادن» در سال ۱۳۹۶ با مشارکت شرکت‌های بزرگ معدنی و صنعتی (گل‌گهر، گهرزمین، چادرملو، سرمایه‌گذاری امید و سپس تجلی)، شرکت مدیریت بین‌المللی همراه جاده ریل دریا (هیمکو) را برای احداث اسکله و پایانه مکانیزه مواد فله معدنی در غرب بندر شهید رجایی تأسیس کرد.
این پروژه، به دلیل بین‌رشته‌ای بودن (راه‌آهن، بندر، معدن و صنایع بالادستی)، نیازمند هماهنگی دقیق بین بخش‌های مختلف بود که مدیریت فعلی هیمکو با تعاملات گسترده توانسته این هماهنگی را ایجاد کند.
با بهره‌برداری از این پایانه، ظرفیت صادرات سالانه مواد فله معدنی بندر شهید رجایی ۱۰ میلیون تن افزایش خواهد یافت.
ظرفیت ریلی پروژه
مجموعه ریلی این پروژه شامل یک شانتینگ یارد ۱۴ خطه با دو خط ریلی مستقل است که به پایانه وارد می‌شود، به‌همراه واگن‌برگردان و تجهیزات مکانیزه تخلیه و بارگیری که ظرفیت‌های ریلی بندر شهید رجایی را ارتقا می‌دهد.
کاهش فشار بر حمل‌ونقل ریلی منطقه
در حال حاضر، ۷۰ درصد ظرفیت ریلی منطقه توسط مواد معدنی اشغال شده که باعث محدودیت در استفاده سایر صنایع شده است. اجرای این پروژه، فشار از روی شبکه ریلی موجود را کاهش داده و به بهینه‌سازی جریان بار کمک خواهد کرد.
پیشرفت‌های اجرایی
طی سال گذشته، اراضی تحویل‌شده به پروژه در غرب بندر شهید رجایی، تبدیل به انبارهایی شده که قابلیت الحاق به منطقه گمرکی و بندر را دارند.
زیرساخت‌های جاده‌ای، دیوارکشی، تأسیسات آب و برق و تجهیز کارگاه‌ها تکمیل شده است.
پیشروی در دریا انجام شده و در بخشی از منطقه اول استحصالی، سنگ‌ریزی برای تثبیت زمین صورت گرفته است.
پیشرفت کلی پروژه
این پروژه تاکنون ۱۲ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و تا پایان سال، ۱۲۲۰ میلیارد تومان سرمایه جدید از محل آورده نقدی سهامداران به آن تزریق خواهد شد.
برنامه‌های توسعه‌ای سال آینده
دو برابر شدن مساحت انبارها
با ادامه استحصال از دریا، مساحت اراضی انباری دو برابر خواهد شد و ظرفیت ذخیره‌سازی مواد افزایش می‌یابد.
توسعه خطوط ریلی و تبدیل انبارها به انبارهای ریلی
خطوط ریلی تا داخل پروژه توسعه داده خواهد شد که به‌دنبال آن، انبارهای موجود به انبارهای ریلی تبدیل می‌شوند.
مکانیزه‌سازی انبارها
پس از توسعه خطوط ریلی، بخشی از تجهیزات لازم برای مکانیزه کردن انبارهای ریلی خریداری خواهد شد تا فرآیند تخلیه و بارگیری کاملاً خودکار و بهینه شود.
توسعه صنعت کاتالیست؛ گامی در مسیر خودکفایی
یکی از دیگر چالش‌های صنعت فولاد کشور، وابستگی به واردات کاتالیست‌های موردنیاز احیای مستقیم آهن (DRI) است. در حال حاضر، دو فناوری میدرکس (Midrex) و پرد (PERED) در کشور برای تولید آهن اسفنجی به کار می‌روند که نیازمند کاتالیست‌های پیشرفته هستند. اما وابستگی به واردات این مواد استراتژیک، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی صنعت فولاد بوده است.
«گسترش کاتالیست ایرانیان»؛ حرکت راهبردی ومعادن برای بومی‌سازی
هلدینگ «ومعادن»، با درک اهمیت این موضوع، برای توسعه شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان سرمایه‌گذاری کرده است و این شرکت توانسته طی مدت کوتاهی ۳۰ درصد از نیاز داخلی به کاتالیست‌های DRI را تأمین کند. سرمایه‌گذاری گسترده در این حوزه، نه‌تنها موجب کاهش وابستگی به واردات شده، بلکه زمینه را برای کاهش هزینه‌های تولید و افزایش رقابت‌پذیری صنعت فولاد ایران فراهم کرده است.
نکات کلیدی درباره شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان:
افزایش ظرفیت تولید:
•سال ۱۳۹۹: کمتر از ۱۵ تن
•سال ۱۴۰۳: حدود ۱۲۰۰ تن
•برنامه ۱۴۰۴: دستیابی به ظرفیت ۲۵۰۰ تن
•چشم‌انداز آینده: بیش از ۳۰۰۰ تن در سال‌های بعد
گسترش زیرساخت‌های تولید:
•زیربنای کارخانه در سال ۱۳۹۹: ۶۰۰۰ متر مربع
•زیربنای فعلی: ۱۲۰۰۰ متر مربع (۲ برابر شده)
•برنامه توسعه: ۸۰۰۰ متر مربع جدید در دستور کار
متنوع‌سازی سبد محصولات:
•ابتدا: تولید ۲ نوع کاتالیست
•سال ۱۴۰۲: ۶ نوع کاتالیست
•برنامه ۱۴۰۴: تولید ۱۲ نوع کاتالیست
•چشم‌انداز بلندمدت: تولید ۲۳ نوع کاتالیست برای صنایع فولاد و پتروشیمی
افزایش اشتغال زایی:
•سال ۱۳۹۹: ۳۵ نفر نیروی انسانی
•سال ۱۴۰۳: بیش از ۲۰۰ نفر
•پیش‌بینی برای ۱۴۰۴: ۴۰۰ نفر اشتغال مستقیم
گام‌های بعدی؛ ورود به بازارهای بین‌المللی
یکی از اهداف اصلی این سرمایه‌گذاری، ورود به بازارهای بین‌المللی است. برنامه اولیه شامل صادرات کاتالیست به کشورهای منطقه و در ادامه، ورود به بازارهای اروپایی خواهد بود. این استراتژی، با کاهش وابستگی کشور به واردات و ایجاد ارزش افزوده در صنایع پایین‌دستی، ایران را به یکی از مراکز اصلی تولید کاتالیست در منطقه تبدیل خواهد کرد.
نگاه بلندمدت «ومعادن» به توسعه زیرساخت‌های کلیدی
سرمایه‌گذاری‌های هلدینگ «ومعادن» در حوزه حمل‌ونقل و تولید مواد حیاتی صنعت فولاد، نشان از نگاه راهبردی این شرکت به توسعه پایدار و افزایش رقابت‌پذیری صنایع معدنی و فولادی کشور دارد. ایجاد زیرساخت‌های مکانیزه حمل‌ونقل و توسعه ظرفیت تولید داخلی کاتالیست‌ها، نه‌تنها هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهد، بلکه مسیر را برای رشد صادرات و حضور مؤثرتر ایران در بازارهای جهانی هموار می‌کند.
آنچه مسلم است، هلدینگ «ومعادن» بار دیگر ثابت کرده که پیش از آنکه مشکلات به بحران تبدیل شوند، راه‌حل‌های مؤثر و بلندمدتی را برای آینده صنعت کشور ارائه می‌دهد.
منبع: معدن مدیا
